Một trong những lưu vực sông lớn nhất nước ta là lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, chảy qua 11 tỉnh, thành phố phía Nam. Ở lưu vực sử dụng sinh hoạt và lao động, sản xuất hằng ngày, nguồn nước hệ thống sông Đồng Nai cung cấp cho khoảng 17 triệu dân. Tuy nhiên, để bảo đảm đời sống người dân và phát triển kinh tế xã hội thì môi trường ô nhiễm sông Đồng Nai đang trầm trọng, cần những giải pháp đồng bộ.

Ô nhiễm nguồn nước, suy thoái môi trường

Ủy ban Bảo vệ môi trường hệ thống lưu vực sông Đồng Nai tại Hội nghị lần thứ 11 diễn ra mới đây, phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ông Lê Tuấn Quốc nhận định: Hệ thống lưu vực ô nhiễm sông Đồng Nai bởi tình trạng nước thải công nghiệp, lấn chiếm tràn lan, dòng chảy bị nạo vét tình trạng nuôi cá bè, lấp sông gây ùn ứ chất thải.

Chúng tôi xuôi thuyền quan sát dòng sông trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đi tìm minh chứng cho nhận định đó. Cứ cách một đoạn lại thấy hệ thống cống xả nước thải từ các nhà máy, khu dân cư đổ xuống dòng sông, đen kịt ngay tại khu vực thành phố Biên Hòa, hai bên bờ. Nước từ các con suối cũng thi nhau dồn về các nhánh phụ chảy vào sông Đồng Nai sau khi hứng chịu chất thải sinh hoạt từ nhiều khu dân cư.

Cần phối hợp chặt chẽ, hiệu quả tránh ô nhiễm sông Đồng Nai

Năm 2017, nhằm thực hiện các mục tiêu bảo vệ nguồn nước và môi trường lưu vực các tỉnh, thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã tích cực triển khai nhiều hoạt động. Tuy nhiên, bởi công tác phối hợp giải quyết các vấn đề liên vùng, liên tỉnh mà những nỗ lực này chưa thực sự hiệu quả, nhất là giải quyết các điểm nóng tại khu vực giáp ranh chưa tốt, thiếu những biện pháp quyết liệt, căn cơ.

Khi từng tỉnh, thành phố làm tốt vai trò, trách nhiệm của mình, thì tình trạng ô nhiễm môi trường trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai chỉ có thể được giải quyết, tại các khu đô thị, khu công nghiệp và cụm công nghiệp cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình xử lý nước thải, chất thải rắn.

Các địa phương cần hiểu rõ vấn đề bảo vệ môi trường nói chung và bảo vệ môi trường nước lưu vực hệ thống sông Đồng Nai nói riêng bên cạnh việc triển khai các chương trình, đề án, hoàn thiện hệ thống xử lý chất thải, là vấn đề xuyên ranh giới, cần có sự phối hợp, chia sẻ, kết nối và thống nhất trong quá trình triển khai giữa các tỉnh, thành phố trong lưu vực.

Song, vì lợi ích của địa phương mình mà bất chấp thiệt hại về lợi ích của các địa phương khác trên lưu vực mà các tỉnh, thành phố cần tăng cường cơ chế phối hợp, khắc phục các xung đột lợi ích cục bộ, tuyệt đối tránh tình trạng này. Để chung tay bảo vệ môi trường nước lưu vực hệ thống ô nhiễm sông Đồng Nai như nguồn sống của chính mình cần đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cho mọi cá nhân, tổ chức.