Một trong 3 lưu vực sông lớn và quan trọng nhất tại Việt Nam là hệ thống sông Đồng Nai chảy qua 12 tỉnh, thành phía Nam. Thế nhưng, giới chuyên gia gióng lên tiếng chuông cảnh báo tình trạng sông Đồng Nai ô nhiễm nếu chậm giải cứu gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực.

Vai trò của sông Đồng Nai

Với chiều dài 600km, hệ thống sông Đồng Nai, có tên gọi khác là Phước Long Giang được xem là dài nhất trong hệ thống sông ngòi tại Việt Nam, chảy qua 12 tỉnh/thành bao gồm Đồng Nai, Bình Phước, Bình Dương, Lâm Đồng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đắk Nông, Đăk Lăk, Bình Thuận, Ninh Thuận, Long An, Tây Ninh và thành phố Hồ Chí Minh. Trong sự phát triển kinh tế – xã hội, sông Đồng Nai đóng vai trò quan trọng không chỉ ở các tỉnh/thành từ thượng nguồn đến hạ lưu của dòng sông mà còn cho cả quốc gia.

Thế nhưng, Báo Người Lao Động Online đăng tải một loạt bài phóng sự với tiêu đề “Tiếng kêu tuyệt vọng từ sông Đồng Nai” trong những ngày cuối tháng 8 năm 2018, bởi nạn xả thải chưa qua xử lý và nạn khai thác cát tràn lan hàng năm dài do dòng sông này đang trong tình trạng bị ô nhiễm ở Đồng Nai và sạt lở nghiêm trọng.

Lý do sông Đồng Nai ô nhiễm

Kể từ khi nhà máy của Công ty Vedan, đóng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai sông Đồng Nai bị ô nhiễm được dư luận đặc biệt chú ý khi họ xả một lượng nước thải lớn không qua xử lý ra sông Thị Vải bị phát hiện hồi giữa năm 2008. Trong một thập niên qua, thảm trạng sông Đồng Nai ô nhiễm do nước thải công nghiệp có chiều hướng lan rộng.

Toàn bộ hệ thống lưu vực sông Đồng Nai tiếp nhận hơn 4500 điểm xả theo số liệu thống kê của Cục Cảnh sát môi trường, từ nguồn nước thải công nghiệp, khai thác khoáng sản, nước sinh hoạt, làng nghề, nông nghiệp, y tế, chăn nuôi… Cục Cảnh sát môi trường cho biết phát hiện các doanh nghiệp xây hệ thống xả thải ngầm để xả thải chưa qua xử lý ra kênh rạch và sông Đồng Nai, nghiệp không xây hệ thống xử lý nước thải hoặc có xây nhưng không vận hành.

Bên cạnh đó, nạn khai thác cát gây ra hậu quả sạt lở nghiêm trọng trên sông Đồng Nai. Những địa phương mà đoạn sông Đồng Nai chảy thì bị đào bới vô tội vạ do khai thác cát hợp pháp lẫn cát tặc như xã Tân Uyên, tỉnh Bình Phước hay xã Tân Hạnh, phường Bửu Hòa, phường Tân Vạn, thuộc thành phố Biên Hòa. Người dân ở dọc dòng sông Đồng Nai đầy lời kêu than nhà cửa, ruộng vườn bị sạt lở.

Để phản ánh những bất cập liên quan nạo vét và tận thu khoáng sản, hàng trăm người dân ở huyện Nhơn Trạch và thành phố Biên Hòa gửi đơn khiếu nại đến chính quyền. Mặc dù vậy, vấn đề sông Đồng Nai ô nhiễm chưa thực sự được xem xét đúng mức, từ đó khiến việc bảo vệ cho môi trường tự nhiên, cũng như chính môi trường sống của con người được như ý.